रिसाउनुपूर्व एकपटक सोचौं !

क्रोध मस्तिष्कमा उत्पन्न हुने एउटा आवेग हो। मस्तिष्कको संरचना नै यस्तो हुन्छ जसमा आवेग आइरहन्छ। आवेग दिमागमा दह्रो डेरा जमाएर बसेको हुन्छ र त्यो व्यक्तिको स्वभावको अङ्ग नै बनिसकेको हुन्छ। रिसको एउटै कारणका पछाडि दुई व्यक्तिका भिन्न-भिन्न प्रतिक्रिया हुन्छन्-कोही रिसले रातो-पिरो, भएर मर्ने-मार्नेसम्म उत्रन्छन् भने कोही त्यसलाई सरलताका साथ निवारण गर्छन्। यो भिन्नता व्यक्तिको मस्तिष्कमा बसेको संस्कारका कारण हो। मनको जटिलता पनि हाम्रो क्रोधी स्वभावको कारण हुनसक्छ। जब हाम्रो मस्तिष्क कुनै जटिलतामा अल्झन्छ, तब हामी त्यसको रिस अन्य व्यक्तिमाथि पोख्न खोज्छौं। रिसाउने अधिकांश कारण अत्यन्त सामान्य र साना हुन्छन्। कतिपय रिस त आधारहीन नै हुन्छन्। बिनाकारण पनि हाम्रो मस्तिष्कमा रिस आएर बस्न सक्छ। रिसका बेलामा राम्रो कुरा सोच्ने फुर्सद पनि हुँदैन। सबैभन्दा नराम्रो कुरा त आफ्नो रिस निर्दोष व्यक्तिमाथि पोख्नु हो। रिसको परिणाम कहिल्यै राम्रो हुँदैन। अफिसमा काम बिगारेर घर आएर छोराछोरीलाई गाली गर्नु अथवा घरमा झगडा गरेर स्कुल गै विद्यार्थीमाथि रिस पोखेका घटनाहरू हामीले सुन्दै, देख्दै अनि भोग्दै आएका छौं। रिसको यस्तो आवेगले कसैलाई फाइदा गर्दैन। रिसको घनिष्ट सम्बन्ध अस्थिरता, क्षणिकता, उद्वेग, अहंकार, असहिष्णुता आदि मनका अन्य विकारहरूसँग हुन्छ। रिसलाई मनभित्र दबाएर लामो समयसम्म राख्दा अझ ठूलो हानि हुन्छ।

निवारण

हरपल म त तिम्रै हु भन्न चाहन्छु

हरपल म त तिम्रै हु भन्न चाहन्छु
जुनिभरि तिम्रै साथी बन्न चाहन्छु  !

पिडामा नि रमाउने कोसिस छ मेरो
तिम्रै चोखो मायामा अड्न चाहन्छु !

फुलको जस्तो मिठो बास्ना कहाँ हुन्छ र
दिल्मै फुल्ने फुलको बिउ छर्न चाहन्छु !

दुनियामा हुन्छन मायामा धेरै तगारो
दुखको पहाड आफैले खन्न चाहन्छु !

आकासका तारा खसाल्ने कसम होइन
सुख कति दिन सकेछु  गन्न चाहन्छु !

रेशम श्रेष्ठ
हुवाश-३, पर्वत !